معرفی مجموعه مسکونی زیتون اصفهان:
این مجتمع جهت سکونت 500 خانواده کم درآمد درمحله ای ارزان قیمت در کشور ایران٬شهر اصفهان طراحی و اجرا شده است.

تصویر1- شهرک مسکونی زیتون اصفهان

موقعیت ملک :
مجتمع مسکونی زیتون در شهر اصفهان ـ تقاطع رباط اول و دوم ـ خیابان رزمندگان طراحی و اجرا شده است. آغاز طراحی در سال1378 و شروع ساخت در سال 1380می باشد. طراحی و معماری این بنا توسط مسعود محمدی انجام شده است. شهر اصفهان دارای اقلیم نیمه بیابانی (زمستان های سرد و طولانی وتابستان های گرم وخشک) می  باشد .با توجه به اقلیم استفاده از گیاهان درطراحی بنا در تابستان برای جلوگیری از نور مزاحم و تهویه وهوای مطبوع در مجموعه و در زمستان جلوگیری از ورود باد سرد به بنا برای آسایش دمایی و ... مناسب می باشد.

مشخصات کلی طرح بر حسب متر مربع:

معماری بنا :

تصویر2- حیاط مرکزی شهرک مسکونی زیتون

معمار در طراحی  بناهای این شهرک مسکونی از تلفیق سبک معماری سنتی _ بومی  و معماری مدرن با تلفیق چند حجم متفاوت ولی در عین حال یکپارچه ( به دلیل استفاده از مدول تکرار شونده در طراحی٬استفاده از ریتم و تکرار٬تناسب در ارتفاع واحجام تکرار شونده احجام هندسی مربع و مستطیل  و ...) بهره گرفته است.

از جمله موارد معماری سنتی و بومی که در طراحی معماری این مجموعه استفاده شده است: بادگیر (برای خنک نگه داشتن بنا در فصل گرم منطقه)٬ حیاط مرکزی (درون گرایی در معماری خانه های سنتی ایرانی)ودالان هایی مسقف (نوعی از ارتباط که در  معماری سنتی استفاده می شده است) که ارتباط بین این حیاط ها برای ایجاد پیوستگی و ارتباط درمجموعه و محوطه می باشد٬استفاده از پوشش گیاهی ( در فصل گرم برای خنک کردن و تهویه مطبوع در مجموعه و در زوایایی جلوگیری از تابش مستقیم آفتاب به درون بنا و در فصل سرد جلوگیری از ورود باد سرد به درون بنا و ... )در مجموعه٬ استفاده از بازشوهای عمودی٬ رواق ها (ایجاد و طراحی فضاهای نیمه باز و مسقف با توجه به معماری بومی منطقه) و ...می باشد.

تصویر3- حیاط مرکزی شهرک مسکونی زیتون

در طراحی معماری این مجموعه مسکونی سبک معماری سنتی شیوه اصفهانی (با توجه به قرارگیری پروژه در شهر اصفهان و معماری بومی )نیز به چشم می خورد به همین دلیل به بررسی نکات و دستاوردهای معماری به شیوه اصفهانی (این سبک یکی از سبک های معماری اسلامی می باشد) نیز می پردازیم که البته تمامی این نکات در طراحی شهرک مسکونی زیتون توسط معمار رعایت شده است:
1_ساده شدن طرحها که در بیشتر ساختمانها٬فضاها چهار پهلو هستند.
2_  هندسه ساده و از شکلها و خطهای شکسته بیشتر استفاده می‌شد.
3_در تهرنگ ساختمان ها نخیر و نهاز کمتر شد و ساخت گوشه های پخ از همین زمان آغاز شد.
4_پیمون بندی و بهره گیری از اندام ها و اندازه های یکسان
5_سادگی طرح در بناها هم آشکار گردید.

همچنین در طراحی احجام از گوشه های منحنی و نرم (گوشه های پخ_مورد سوم) در برخورد احجام با یکدیگر برای از بین بردن زوایا و گوشه های تیز استفاده شده است. در چهار گوشه های حیاط مرکزی نیز برای از بین بردن تیز گوشه بودن زوایا به شکل منحنی به سمت داخل (حس دعوت کنندگی و تاثیر مثبت در دید بصری کاربران) می باشد.

تصویر4- حیاط مرکزی و نمایی از بلوک های شهرک مسکونی زیتون اصفهان

طراحی بلوک ها به صورت :  

بررسی محوطه سازی و منظر بنا :

در طراحی معماری سایت پلان مجموعه از الگوی خطی ومحوری نیز بهره گرفته شده است. مجموعه دارای چهار حیاط مرکزی (درون گرایی در معماری اقلیم گرم و خشک) می باشد هچنین از پوشش گیاهی برای تهویه و سایه اندازی و آب نما درمحوطه سازی در محور مرکزی نیز استفاده شده است.

تصویر5- حیاط مرکزی و نمایی از بلوک های شهرک مسکونی زیتون اصفهان

ابعاد زمین طوری می باشد که ضلع شرقی و غربی کشیدگی دارد(مستطیل شکل) به همین دلیل دسترسی از شمال به جنوب مجموعه مستلزم طی کردن مسافت زیادی می باشد در ضلع شمالی مجموعه خیابان اصلی قرار دارد پس ورودی اصلی در این ضلع در جوار خیابان اصلی توسط معمار طراحی شده است.و به دلیل آسایش کاربران و جلوگیری از ازدیاد جمعیت مجموعه در رفت و آمد به مجموعه و کوتاه کردن مسیر از ورودی های دیگری در ضلع شرقی (دو ورودی در این ضلع ) و جنوبی در جوار خیابان 10 متری استفاده شده است.همچنین در طراحی سردر در ضلع شمالی معمار از حالت تقعر (دعوت کنندگی) بهره گرفته است.

تصویر6- نوع طراحی ورودی های شهرک مسکونی زیتون اصفهان

از نکات قابل توجه در طراحی سایت جدا کردن مسیرهای پیاده و سواره از یکدیگر است به این صورت که ورودی سواره به زیر زمین راه پیدا می کند و ورودی سواره در سطح صفر_صفر زمین ادامه پیدا خواهد کرد بدین صورت از آلودگی صوتی برای ساکنین نیز جلوگیری خواهد شد.

تحلیل پلان ها :

بررسی سلسه مراتب حرکت در مجموعه :
مسیر حرکت پیاده طوری طراحی شده است که پس از گذشتن از ورودی های مجموعه وارد حیاط مرکزی می شویم که این خود نمایانگر درون گرایی در معماری سنتی ایرانی می باشد.(درون گرایی یکی از باورهای مردم ایران٬زندگی شخصی وحرمت آن بوده که این امر به گونه ای معماری ایران را درون گرا ساخته است.معماران ایرانی با سامان دهی اندام های ساختمان در گرداگرد یک یا چند میان سرا٬ساختمان را از جهان بیرون جدا می کردند و تنها یک هشتی این دو را به هم پیوند می داد).

سیرکولاسیون مسیر حرکت پیاده عبارت است از :

بررسی فضاها در پلان زیر زمین :

از جمله نکات مهم و کاربردی در طراحی معماری که توسط معمار به کار گرفته شده است و در واقع نوعی خلاقیت و نوآوری  به شمار می آید استفاده از مدول های تکرار شونده در طراحی و نوع قرار گیری بلوک ها می باشد که خود یکی از دلایل هماهنگی و یکپارچگی در کل مجموعه در عین استفاده از احجام متفاوت می باشد.

همچنین از دیگر نکات دیگر طراحی در نظر گرفتن فرم چرخشی بازو برای بلوک ها ضمن اختلاف ارتفاع آنها٬نورگیری و تهویه مطبوع در زوایای متفاوت برای تمامی واحدها را به حداکثر رسانده است.
نمای به کار گرفته شده آجر و سیمان کاری چکشی می باشد.
سازه ی به کار گرفته شده از نوع بتنی و دیوارهای جانبی دارای عایق بندی حرارتی می باشد.

معماری داخلی بنا :
در طراحی فضاهای داخلی ساختمان با توجه به نوع طراحی که  برای اقشار کم در آمد می باشد استفاده از حداکثر امکانات و مصالح مصرفی با حداقل هزینه مصرفی لحاظ شده است.

تصویر7- فضاهای داخلی ساختمان